Twee jaar geleden overleden de hondjes van mijn stiefmoeder. Davy was erg klein maar we waren hem toch echt een soort uitleg verschuldigd. We hebben uitgelegd dat als diertjes of mensen ziek zijn ze soms dood gaan. Dan gaan ze naar de hemel en hebben ze geen pijn meer. Maar dat ze stiekem toch een beetje met ons meekijken als sterren. Klein als hij was hebben we weken lang iedere avond Levi en Diesel gedag moeten zeggen vanuit het slaapkamerraam. Maar dat was goed, dat was zijn manier om er mee om te gaan. 

Opa is ziek

Toen afgelopen jaar duidelijk werd dat mijn opa ziek was en niet meer beter ging worden was in zijn hoofd het verhaal gelukkig snel gevormd; opa werd een sterretje in de hemel en dan had hij geen pijn meer. Davy had regelmatig vragen die ik moeilijk vond. Want “waarom gaat Gropa dood?” Vond ik zelf ook erg lastig. Tuurlijk weet ik dat hij ziek is. En dat opa veel pijn heeft. Maar soms, en in dit geval regelmatig, spelen mijn emoties hoger op dan dat mijn realiteit kan onderdrukken. Want ja.. dit wordt voor mij ook geen makkelijke tijd.

Samen hebben we er veel over gepraat. Danny en ik vonden dat je open moet zijn als het om dit onderwerp gaat. Zodat het (denken wij) makkelijker wordt voor Davy om er mee om te gaan, moeilijk blijft het toch. We hebben hem dan ook op kinderwijze met veel betrokken. 

Het moment van afscheid nemen was daar

Ik weet nog dat ik op vrijdagmiddag een belletje kreeg van mijn oma “Sarina, opa gaat maandag naar het hospice.” Ik stond midden in de supermarkt met een kar vol boodschappen en een drukke planning. Maar even, heel even leek alles om me heen stil te staan. Want hoewel we voor opa naar dit moment toe leefde, want hij was er aan toe, kwam voor ons nu het moment om afscheid te gaan nemen. Maar hoe neem je afscheid van iemand waar je zo intens van houdt? 

Niet veel later sta ik op het schoolplein om Davy op te halen, hij moet naar zwemles en de tijd lijkt voorbij te kruipen, eigenlijk wil ik meteen naar opa toe. “Davy, als we straks uit zwemmen komen, dan rijden we naar gropa en groma, gropa is namelijk zo ziek dat hij gaat verhuizen, want groma kan niet meer voor hem zorgen.” Ik probeer me sterk te houden en niet als een klein kind in huilen uit te barsten. “Mama? Kunnen we dan even langs huis rijden? Ik wil graag een knuffeltje ophalen, anders is opa zo alleen in het nieuwe huis.” Mijn verdriet maakt plaats voor een gevoel van liefde. Wat ben ik toch trots op mijn kleine binkie. 

“Huilen mag opa!”

Niet veel later, bepakt met zijn knuffel staat hij voor de deur bij opa en oma. Mijn opa houdt hem vast en het is hartverscheurend, want niet alleen wij moeten afscheid nemen van één iemand die ons zo ontzettend dierbaar is, hij neemt afscheid van ons allemaal. Mijn opa’s tranen rollen over zijn wangen en Davy probeert hem te troosten. Hij knuffelt hem en geeft hem kusjes. “Het is niet erg gropa, huilen mag heeft mama gezegd.” 

De dagen daarop volgend rijd ik veel heen en weer. En hoewel wij vinden dat we open moeten zijn naar Davy, vinden we niet dat hij mee kan naar het hospice. Want ondanks dat hij er super goed mee omgaat, hoeft het natuurlijk niet te veel gepushed te worden. Wij nemen dan ook voor de laatste keer afscheid van opa met de dichtstbijzijnde familie. Zonder de allerkleinsten. En een paar dagen na het belletje op die vrijdagmiddag is opa overleden. 

Het begin van een zware week

Maar dan begint het eigenlijk pas, want dan moet er rouwwerk gemaakt worden, teksten geschreven en staan we aan het begin van een hele zware week. En hoewel ik al elf jaar bloemiste ben, en al honderden rouwstukken heb mogen maken, was dit het aller moeilijkste stuk om te doen. Samen met Davy naar de groothandel voor bloemen. Hij mocht zelf kiezen wat er in zijn stukje voor bloemen kwamen, trots was hij op de fel gekleurde anjers en de gekleurde roosjes die hij zelf uitkoos. En iedere keer als ik moet huilen voel ik zijn kleine handje in de mijne. Wat ben ik trots op mijn kleine vriendje, wat is hij lief en zorgzaam. En wat is hij opeens al groot.

De dag van de uitvaart verloopt voor mij in een soort waas. Davy is niet van mijn zijde af te slaan en houdt de hele ceremonie mijn hand vast. Er vloeien tranen over mijn wangen en ik vind het moeilijk. Want ik ben zijn moeder, ik moet hem toch troosten. Ik voel zijn handje wrijven over mijn rug; “Het is goed mama, opa heeft geen pijn meer en kijkt van boven met ons mee.” Ik geef hem een dikke knuffel, wanneer ben jij zo wijs geworden vriendje?! Je hebt gelijk.